Bir HIV pozitif nasıl evlenir?

Evlilik haberimi burada paylaştığımda, nikâh işlemleri sırasında yaşadıklarımızı anlatacağımdan da bahsetmiştim. Yaşadığımız bu deneyimler sonrasında evlenen birkaç HIV pozitif arkadaşıma da tavsiyelerde bulunmama yaradı. Tabii bir de Türkiye’de işlerin nasıl ‘yapılmış olması için yapmak’ mantığında olduğunu anlamama 🙂

Erkek arkadaşım (şimdi eşim oldu 🙂 ) nikâh dairesini önceden arayarak hangi belgelerle gelmemiz gerektiğini sordu. Özellikle de sağlık raporunun zorunlu olup olmadığını. Telefonda görüştüğü memur kadın ısrarla devlete bağlı bir sağlık kuruluşundan sağlık raporu almamız gerektiğini, özellikle de HIV, HBC, sifiliz ve akciğer röntgeni olması gerektiğini vurgulayıp durmuş. Eşim “sağlık durumumuz ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak zorunda değiliz. Kaldı ki bunların hiçbir kanuni dayanağı yoktur.” diye başlamış anlatmaya. Nafile…

Yazın o sıcağında,  güneş beynimize geçmiş bir halde ‘gerekli’ diğer evraklarımızla nikâh günü almaya, daireye gittik. Biri erkek, ikisi kadın olmak üzere üç kişinin yan yana oturduğu müracaat odasına girdik. İçlerinden kısa, tıknaz boylu olan kadın kâğıtları söyle bir karıştırdıktan sonra kibarca “Sağlık raporunuz yok. Onu da tamamlayın, hemen gün verelim” dedi. Eşim yine başladı anlatmaya:

–       Ben sağlık durumumu ne diye sizlerle paylaşayım ki. Bu benim özel bilgim.

–       Ama beyfffendiiii. Bakanlığın bir genelgesi var bu konuda.

–       Genelgelerin kanuni yaptırımı yoktur. Sadece tavsiye niteliğindedir.

–       (Sanki çok önemli bir şey keşfetmiş gibi, gözlerini kısarak) Siz geçen gün de aramıştınız değil miiii? Hatırladım sizi.

–       Evet, aynı konuşmayı o gün de yaptık sizinle.

Bu diyaloglar yaşanırken ben ve diğer iki kişi pinpon topunu izler gibi merakla izledik. Odadaki diğer erkek dayanamayarak söze girdi ve beni yandaş seçti. Yanı başımda ayakta dikilerek:

–       Kızım ben yıllardır nikâh kıyarım burada. Birkaç yıl önce de böyle test yaptırmaya direnen bir çift geldi. Sonra adamda AIDS çıktı!!!

Böyle anlarda sinirli bir gülümseme seğiriyor yüzümde. Oturup HIV ve AIDS’in farkını, bir insanda AIDS’in değil HIV’in çıkabileceğini, çünkü AIDS’in bir evre adı olduğunu, tedavi edilebildiğini, sağlıklı yaşanabildiğini….vs anlatasım geliyor. Fakat o gün beynim sıcaktan sulandığı için kendimde o kadar takati bulamıyorum ve sadece şu kadarını anlatmakla yetiniyorum:

–       Bir kişinin HIV pozitif olması veya başka bir enfeksiyon sahibi olması onun evlenmesine engel değildir. Kanunda, -ki bu kanun taaa 1930’da çıkan Umumi Hıfsısıha Kanunudur, 123. Maddesinde sadece 5 hastalık sayılmıştır. Bahsettiklerinizin hiç biri yer almamaktadır. Bu 5 sağlık durumu da engel değildir. Sadece kişi/lerin tedavilerinin olup gelmesi ve öyle nikâhlanması istenmektedir.

Kendimi kaptırmış vaaza başlamıştım ki; oturduğum yerde sırtımın dikleştiğini, memurların ise aralanmış dudakları ile gözlerindeki şaşkınlık karışımı bakışlarını fark edince durdum. Odadaki atmosfer iyice HIV üzerinde yoğunlaşmaya başlamıştı.  Sözlerimi toparlamaya çalışarak:

–       Biz ikimiz de insan hakları savunucusuyuz. Tüm bu anlattıklarınızın hem tıbbi, hem de hukuki boyutuna fazlasıyla hâkimiz. Erkek arkadaşım zaten bir sağlık çalışanı. Bizim itirazımız size değil, sisteme. Ebetteki sağlık taramalarının yapılması çok yerinde bir uygulama. İnsanların erken tanı almaları için bir fırsattır. Ancak bunlar tavsiye niteliğindedir. Böyle baskılayarak, zorunlu tutulamaz. Bizler çalışan insanlarız ve hastanelerde kuyruklara girip bekleyip, uğraşmak da istemiyoruz.

–       Sen de haklısın kızım da, ben de eksik evrakla işlem yapamam. Yarın öbür gün bir şey olursa bana sormazlar mı “nerede bunların raporları” diye. Hem sağlık raporunda sizin ne hastalığı taşıdığınız yazmıyor ki, sadece “evlenmelerine bir engel yoktur” yazıp, kaşeleyip, imzalıyorlar. (Tatlı tatlı gülümseyerek) Siz itirazınızı yukarıdakilere yapın. Siz de rahat edin, biz de.

Dedi ve elini omuzuma koyup;

–       Sen gene de bu adamdan tüm testlerini yaptırmasını iste. Kimseye güvenme. Bak ne anlattım, adamda AIDS çıkmıştı.

–       … !!!!

Böyle anlarda da beni bir gülme alıyor ki sormayın. Erkek arkadaşım HIV negatif. Pozitif olan benim. O kadar laf anlattık, ama memur bey hala birinin “AIDS çıkması!” konusunda hazır kıta bekliyor.

Memur beye de hak verdim “eksik evrakla işlem yapamam.” derken gerçekten samimiydi. Zaman kısıdımız olmasaydı orada statümü açıklamayıp; HIV’in kimde olabileceğini anlamanın mümkün olmayacağını, HIV pozitiflerin korunarak cinsel hayatlarına devam edebildiklerini, gerekli önlemlerle bebek sahibi de olabileceklerini… anlatmak isterdim ama sustum. Çünkü işlerin çözümü o an orada değildi. Bunu kanun yapıcılarla yapmak gerekliydi.

Sonra ne mi yaptık?

Müracaattan çıkınca eşime “hadi gel XXXX hastanesine gidelim. Orada doktor XXX Bey var. Beni dernek çalışmalarından ve seminerlerimden tanıyor. HIV pozitif olduğumu da biliyor. Ondan hemen raporu alır, ertesi gün de buraya getirir veririz” dedim.

Doktor XX beyi aradım ve durumu özetledim. Yerindeydi ve hemen gelebileceğimizi söyledi. Çok sağ olsun o hastanede takibimi olmamama rağmen hemen aile hekimliği bölümüne yönlendirdi. Bölümdeki doktorlara göndermeden önce testlerimin ve tedavilerimin ne durumda olduğunu sormayı da ihmal etmedi. Hepsini düzenli yaptırdığımı, tedavilerimde ise hiç aksatma olmadığını söyledim. Aile Hekimliği doktoruna kısa bir bilgi verdikten sonra yerine döndü.

6-7 dakika bekledikten sonra Doktor biz içeri aldı ve hazırladığı bilgilendirilme formunu imzalamamızı istedi. Bu formda “HIV/AIDS’i, bulaş ve korunma yöntemlerimizi bildiğimiz, hakkında doktor tarafımdan bilgilendirildiğimiz” yer alıyordu. İmzaladıktan kısa bir süre sonra şu meşhur sağlık raporlarımızı da aldık ve ertesi gün evlendirme dairesine götürdük.

Raporumuzu kadın memura uzatırken merakla yerinde kıpırdandı. Erkek memur ise bizi görünce gülümsedi. Artık birimizde “AIDS çıkmamasına (!)” mı, dediğini yaptırdığına mı gülümsedi bilemedim 🙂

Netice itibari ile yeni evlenecek HIV pozitiflere tavsiyemdir; memura dil döküp yorulmayın. Takip olduğunuz enfeksiyon doktoruna gidin ve sağlık raporunuzu düzenlemesini isteyin. Haa doktorunuz “evlenemeyeceğiniz” yönünde bir görüş beyan ederse, işte o zaman haklarınızı sonuna kadar savunun.

Şimdi evli, mutlu ve huzurluyum… Darısı tüm sevenlerin başına…

Sevgi Yılmaz