HIV/AIDS ile yaşayan bireyler ilaçlarını nasıl almalıdır? Toplumda çok az bilinen ancak bilenin de çok işine yaradığı ilaçlar sayesinde, HIV baskılanıp, normal yaşam şartları sağlanıp, HIV + bireylerin kaliteli yaşam düzeyine sahip olmaları mümkün kılınıyor. Ancak ilaçların bir düzen içerisinde alınması şart. Bugün biraz bu konudan bahsetmek ve kendi deneyimlerimden yola çıkarak deneyimlerimi paylaşmak istiyorum.
Ağzımda daha fazla gevelemeden uygulamadaki bir durumu ortaya koymak istemekteyim. Bu ilaçlar aynı saatte ve her gün alınma durumundalar. Bu zorunluluk bazen yeni sorunları da yanında getiriyor. Örneğin ilaçların alınmasının unutulması veya zamanında alınamaması veya hatta mükerrer olarak alınması da ayrı bir sorun. İlaca direnç oluşmaması için ilaçların zamanında alınması ise ayrı bir önem taşır. Mükerrer alımlar ise, organları yorabilir ve ağır yan etkilere neden olabilirler.
Kişisel ve paylaşılmış yaşanmış deneyimlerden haraketle, ilaçların unutulmaması veya unutmayı en alt düzeye indirmek için neler yapılması gerektiğini söylemekte yarar var. Örneğin;
– Artık cep telefonları ayrılmaz parcalarımız neredeyse. Bu nedenle onların alarmları her güne ayarlanabilir,
– Alarm çalar çalmaz ilaç alınmalıdır. Peki geciktirilirse ne olur? Çok geciktirilmezse sorun olmaz dense de, geciktirmek bazen ilaçların alınıp-alınmadığı ile ilgili çeşitli şüphelere yol açabilmektedir. Böylece alınmama durumları veya mükerrer alımlar doğabilir,
– İlaçlar muhakkak aydınlık bir ortamda alınmalıdır. Çünkü böylece aynı ilaçtan iki tane veya ilaçların bulunduğu kutudan başka ilaçların, alınması gerekli olanın yerini alması engellenir,
– Bol su ile alınmalıdır. Bol su, ilaç emilimini daha olumluya yaklaştıracağı gibi, su böbreklerin sağlığı için önerilmektedir,
– İlaçlar muhakkak en az bir kaç günlük olacak şekilde yedeklenmelidir. En azından ilaç teminindeki sorunlarda, yedekler kullanılabilir,
– Evden ayrılırken, muhakkak bir kaç günlük ilaç kişinin yanına alınmalıdır. Böylece hesapta olmayan, planlanmayan evden uzak kalışlar ve misafirlikler veya zorunluluklar oluşması durumunda, kişinin yanındaki ilaçlar kullanılabilir,
– İlaçların tamamı kişinin yanına alınmamalıdır. Böylece hepsini kaybetmek önlenebilir,
– Kişinin yanına alınacak iki ilaç eşit sayıda alınmalıdır. Böylece mükerrer veya eksik alımlar önlenebilir,
– Çok bölümlü ilaç kutuları kullanılıp, o günün ilaçları yan yana ve ayrı bölümde tutulabilir. Böylece ilacın alındığına emin olunur. Her gün, yeni ilaç ikilisi o bölüme yerleştirilir,
– İlaç kullanım süreleri kontrol edilmeli, eczaneden süresi dolmuş veya geçmekte olan ilaçlar alınmamalıdır. Veya süresi en erken dolacak kutular, daha erken bitirilmelidir. İlacın değiştirilmesi durumunda, Pozitif Yaşam Derneğine bağışlanabilir. Böylece başka hastalara bağış sağlınmış olabilir,
– Mobil ilaç kutusunda kafa karıştırıcı ilaç bulundurulmamalıdır. Aynı renkte veya şekilde ilaçlar, eksik veya mükerrer alımlara neden olabilirler,
– İlaç alımından bir saat sonra kusma olayı yaşandıysa, tekrar ilaç almaya gerek yoktur,
Diğer bir konu da, ilaçları alırken boğazda kalma hissinin nasıl önleneceği veya yutulmamış hissi ile ilgili paranoyanın nasıl giderileceği. Bol su ile alındıktan sonra, bir dilim meyve veya ekmek parcası ile bu sorunun da aşılabilir kanısındayım. En azından ben böyle yapıyorum.
Sevgiler
Fatih Egelioğlu